Szanowny Panie Prezydencie!

Działając na podstawie art. 20 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (tj. Dz.U. 2018 poz. 1799, z późn. zm.), zwracam się z interwencją w sprawie wycinki drzew przy placówkach edukacyjnych w Tychach. W tej sprawie zwrócili się do mnie mieszkańcy i mieszkanki Tych. Wycinki zostały przeprowadzone bez właściwego fachowego przeglądu, co zostało potwierdzone przez ekspertów związanych z Fundacją Polska Szkoła Dendrologiczna i Stowarzyszeniem Ekologicznym Eko-Unia.

Jednym z ekspertów był Kamil Witkoś-Gnach, arborysta, leśnik, dendrolog, współpracownik programu „Drogi dla Natury”, absolwent studiów leśnych na Uniwersytecie w Aberdeen w Wielkiej Brytanii oraz licznych kursów specjalistycznych związanych z diagnostyką drzew, prowadzonych w Polsce, Niemczech i Wielkiej Brytanii, współautor i redaktor artykułów i publikacji na temat drzew w otoczeniu ludzi, członek Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego i brytyjskiego Towarzystwa Arborystycznego.

Cytuję jego opinię (przekazaną do wiadomości Urzędu Miasta Tychy) na temat tego przeglądu: „Na podstawie inwentaryzacji ze szkół moim zdaniem wiele drzew zostało bezpodstawnie uznane za zagrażające i wskazane do usunięcia. W tekście nie ma uzasadnień dla wycinki. To co widzę na drzewach nie wskazuje, że wycinka jest rozwiązaniem zasadnym. Wiele cech jest niepoprawnie ocenionych. (...) Rozwiązanie - trzeba na nowo ocenić wszystkie drzewa przez osobę z odpowiednimi kwalifikacjami”.

Po protestach społecznych Urząd Miasta Tychy zlecił wykonanie drugiego przeglądu, weryfikacyjnego panu Piotrowi Niedbałowi, który był autorem pierwszej wadliwej ekspertyzy. O nierzetelności zleconej przez miasto ekspertyzy może świadczyć na przykład fakt, że na terenie Przedszkola nr 11 między 12 listopada a 4 grudnia 2020 roku wycięto klon zwyczajny. Pan Niedbał, w drugim przeglądzie wykonanym na przełomie roku 2020 i 2021 (czyli już po usunięciu wspomnianego klonu), napisał o tym drzewie: „Pierśnica 185 cm. Drzewo do dalszej obserwacji. Obecność zgnilizny białej w pniu. Zaleca się zdjęcie posuszu gałęziowego”. Czyli zbadał i ocenił drzewo, które już nie istniało! Zgodnie z informacjami przekazanymi przez dyrektorów i dyrektorki placówek edukacyjnych do tej pory wycięto co najmniej 19 drzew spośród tych, które miały być zachowane według wskazań przeglądu weryfikacyjnego. Świadczy to o całkowitym braku rzetelności przeglądu. Jakie kroki podjął lub planuje podjąć urząd w związku z nierzetelnie wykonanym raportem pana Niedbały? Zwracam się do Pana o zlecenie wykonania rzetelnej ekspertyzy całego drzewostanu, ratowanie niewyciętych drzew oraz zlecenie właściwej rekompensaty przyrodniczej.

Informuję, że w celu oceny bezpieczeństwa na terenach placówek oświatowych podlegających specjalnemu nadzorowi przeprowadzono w okresie od 6 maja do 25 czerwca 2019 r. oraz w okresie od 1 października 2020 r. do 24 lutego 2021 r. inwentaryzacje drzewostanu wraz ze wskazaniem do pielęgnacji lub wycinki. Obie inwentaryzacje zostały wykonane na zlecenie jednostki budżetowej gminy miasta Tychy - Tyskiego Zakładu Usług Komunalnych.

Nadrzędnym celem przeprowadzanych inwentaryzacji była poprawa bezpieczeństwa w otoczeniu placówek oświatowych, która zrealizowana miała być poprzez wskazanie zagrożeń oraz drzew kwalifikujących się do wycinki, jak również wskazanie działań poprawiających bezpieczeństwo na drzewach niezakwalifikowanych do wycinki. Do oceny drzewostanu posłużono się metodą VTA (Visual Tree Assessment). Metoda ta polega na ocenie wybranych cech budowy morfologicznej drzewa, klasyfikacji zmian oraz nieprawidłowości we wzroście i wyglądzie zewnętrznym drzew, jako symptomów chorobowych lub oznak ujemnego oddziaływania różnych czynników na stan zdrowotny drzew.

Obie kontrole zostały wykonane przez Pana Piotra Niedbała, który posiada wykształcenie kierunkowe oraz odpowiednie doświadczenie dające rękojmię prawidłowego wykonania powierzonego mu zlecenia. Piotr Niedbał ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie Śląskim na kierunku geografia w specjalności kształtowanie i ochrona środowiska. Od stycznia 2013 r. do chwili obecnej jest pracownikiem Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego. Odbył także kurs w zakresie operatorów pilarek spalinowych z elementami konserwacji i pielęgnacji drzew i krzewów. Ponadto posiada uprawnienia wysokościowe w postaci Karty Taternika Jaskiniowego wydawanej przez Polski Związek Alpinizmu.

Z przeprowadzonych inwentaryzacji zostały sporządzone sprawozdania, które zawierają wykaz kontrolowanych placówek oraz szczegółowy opis odnotowanych na ich terenach nieprawidłowości w zakresie stanu żywotności oraz jakości drzewostanu.

W toku pierwszej inwentaryzacji kontroli podlegały 54 placówki oświatowe zlokalizowane w granicach administracyjnych gminy miasta Tychy. Do wycinki zakwalifikowanych zostało 93 drzewa, które w przeważającej części były martwe lub zamierające albo też niebezpieczne. Sprawozdanie dokumentujące stan drzewostanu w kontrolowanych placówkach zostało wzbogacone o dokumentację fotograficzną. W wyniku zgłaszanych zastrzeżeń przez działaczy proekologicznych postanowiono przeprowadzić reinwentaryzację drzewostanu na terenie placówek oświatowych, w celu podjęcia prób ratowania drzew uprzednio zakwalifikowanych do wycinki.

W trakcie przeglądu ponownej ocenie poddano 153 drzewa, spośród których 31 oznaczono, jako podlegających dalszej obserwacji.

Mając na uwadze powyższy stan faktyczny oraz przedstawione przez Panią zastrzeżenia oraz uwagi w piśmie z dnia 22 października 2021 r. informuję, że zgodnie z treścią art. 83a ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Przed wydaniem zezwolenia, o którym mowa powyżej właściwy organ dokonuje oględzin drzewostanu i sporządza stosowną dokumentację fotograficzną.

Zgodnie z art. 90 ww. ustawy w odniesieniu do nieruchomości będących własnością miasta na prawach powiatu, w którym prezydent sprawuje funkcję starosty czynności polegające na wydawaniu zezwolenia na wycinkę drzew, dokonywanie uprzedniego przeglądu drzewostanu i inne wskazane w art. 88a — 89 ustawy, wykonuje marszałek województwa. Tychy są miastem na prawach powiatu na podstawie części XII załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. W sprawie będącej przedmiotem Pani pisemnego wystąpienia to właśnie marszałek województwa śląskiego na wniosek prezydenta miasta Tychy wydał zezwolenie na wycinkę zakwalifikowanych drzew. Decyzja marszałka województwa śląskiego wydana została z zachowaniem wszelkich zasad wynikających z ustawy o ochronie przyrody, w szczególności po dokonaniu weryfikacji zakresu żądania i warunków formalnych wniosku. W przypadku zaistnienia jakichkolwiek wątpliwości, co do zasadności kierowanego wniosku, marszałek województwa uprawniony jest do zlecenia wykonania ponownej ekspertyzy. W przypadku tyskich placówek oświatowych taka sytuacja nie miała miejsca.

W miejscu tym warto zaznaczyć, że gmina tytułem rekompensaty za dokonaną wycinkę dokonała nowych nasadzeń drzew stosownie do treści art. 83c ust. 4 ustawy o ochronie przyrody.

Z wyżej wskazanych względów nie możemy zgodzić się z twierdzeniem dotyczącym braku rzetelności czy też wadliwości przeprowadzanych inwentaryzacji. W sprawie tej doszło do dwuetapowej weryfikacji stanu drzewostanu tj. w pierwszej kolejności podczas inwentaryzacji zleconej przez Tyski Zakład Usług Komunalnych i przeprowadzonej przez Pana Piotra Niedbała, a następnie przez inspektorów Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach, przy czym ocena przez marszałka województwa została dokonana po sporządzeniu pierwszego ze sprawozdań natomiast przed wydaniem drugiego sprawozdania. Tak przeprowadzona weryfikacja w dostatecznym stopniu minimalizuje ryzyko wadliwości uprzedniej kwalifikacji drzewa do wycinki. W tym stanie rzeczy wszelkie zarzuty dotyczące braku rzetelności czy też wadliwości sporządzonych ekspertyz, podobnie jak zarzuty dotyczące braku „fachowego przeglądu" są bezpodstawne.

Brak jest miarodajnych dowodów, za wyjątkiem ustnego przekazu Pani Katarzyny Bizackiej potwierdzających brak „fachowego", rzetelnego i dokładnego przeglądu drzewostanu. Nie można także zgodzić się z przedstawioną przez Panią wersją wydarzeń dotyczącą wycinki drzew na terenie Przedszkola nr 11 w Tychach, a mającą stanowić dowód na brak rzetelności zleconej przez Urząd Miasta Tychy ekspertyzy. Przedstawiona przez Panią pobieżnie i wybiórczo sprawa, nie ukazuje zgodnego ze stanem faktycznym przebiegu zdarzeń.

Przedszkole nr 11 im. Jana Brzechwy w Tychach będące zarządcą terenu, na którym znajduje się placówka oświatowa, zwróciło się z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wycinkę 4 drzew (w tym klon, o którym mowa jest w interwencji) zlokalizowanych przy ul. Bukowej 29. 23 września 2019 roku Naczelnik Wydziału Komunalnego, Ochrony Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta Tychy działając z upoważnienia Prezydenta Miasta Tychy wyraziła zgodę w imieniu właściciela nieruchomości na usunięcie wspomnianych wyżej drzew. Wniosek oparty został o wcześniejszą ekspertyzę przeprowadzoną przez Pana Piotra Niedbała.

Na podstawie własnych ustaleń, w tym wizji lokalnej przy ul. Bukowej 29, marszałek województwa śląskiego decyzją z dnia 9 kwietnia 2020 r. wydał zezwolenie na usunięcie poprzez wycinkę z terenu placówki oświatowej Przedszkola nr 11 w Tychach 4 drzew tj. 2 sztuk drzew z gatunku lipa drobnolistna, jednej sztuki drzewa z gatunku czarny bez, jednej sztuki drzewa z gatunku klon zwyczajny. Zezwolenie, o którym mowa powyżej zostało uzależnione od wykonania nasadzeń zastępczych na terenie działki geodezyjnej, na której znajduje się placówka oświatowa. Termin na usunięcie drzew wyznaczono do dnia 30 czerwca 2021 r. W uzasadnieniu decyzji marszałka wskazano, że przeznaczone do usunięcia drzewa ze względu na swoją lokalizację (na terenie przedszkola) stanowią zagrożenie dla ludzi i mienia. Ponadto wskazano, że posiadają one niską wartość przyrodniczą oraz znikome walory krajobrazowe. Faktyczna wycinka drzew, w tym drzew wskazanych w decyzji marszałka województwa śląskiego nr 1115/OS/2020 miała miejsce w okresie od 12.11.2020 r. do dnia 15.12.2020 r.

W tym czasie (od 01.10.2020 r. do 24.02.2021 r.) prowadzona była także powtórna inwentaryzacja przez Piotra Niedbała, w ramach, której dokonał on między innymi ponownej oceny drzew usytuowanych na terenie placówki Przedszkola nr 11 w Tychach, w tym drzewa z gatunku klon zwyczajny. W tym stanie rzeczy przyjęte przez Panią kategoryczne stanowisko, w świetle, którego do oceny klonu zwyczajnego miałoby dojść już po jego usunięciu jest błędne. Skoro ponowna inwentaryzacja rozpoczęła się z dniem 01.10.2020 roku, a oznaczone do wycinki drzewa usuwane były systematycznie od 12.11.2020 roku, wynika z tego, że z wysokim prawdopodobieństwem ponowna ocena drzewa została dokonana jeszcze przed realizacją decyzji marszałka województwa.

W skierowanej do Urzędu Miasta Tychy korespondencji nie przedstawiła Pani żadnych miarodajnych dowodów uprawdopodabniających przedstawioną tezę. Wobec wyżej wskazanych argumentów zarzut nierzetelności ekspertyzy i podjętych przez Urząd Miasta w Tychach działań jest bezpodstawny. W odniesieniu do przywoływanych przez Panią w interwencji podmiotów - Polskiej Szkoły Dendrologicznej oraz Stowarzyszenia Polska Unia — Eko informuję, że trudno odnieść się do rzekomych zastrzeżeń dotyczących podejmowanych przez władze miasta Tychy działań, w sytuacji, gdy nie wpłynęły one do Urzędu Miasta.

Urząd Miasta w Tychach nie otrzymał pisemnego stanowiska Pana Kamila Witkoś Gnach odnoszącego się do planowanej wycinki drzew na terenie placówek oświatowych w Tychach. Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, że oba wskazane wyżej podmioty działają na zlecenie, a formułowane przez nich oświadczenia czy to w formie ustnej czy pisemnej, nie podlegają weryfikacji przez żaden niezależny organ nadzorczy, w przeciwieństwie do sprawozdań wydanych przez gminę.

Co jednak istotne i budzi uzasadnione wątpliwości, to sposób, w jaki ww. podmioty pozyskały materiał do analizy, (jeśli taka miała miejsce). Nieruchomości, na których działają placówki oświatowe należą do Gminy Miasta Tychy. Wejście na teren tych placówek bez uprzedniej zgody stanowi naruszenie przepisów kodeksu cywilnego, jak również ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W odpowiedzi na pytanie dotyczące planowanych kroków w związku z nierzetelnie wykonanym raportem Pana Piotra Niedbała informuję, że Urząd Miasta Tychy stoi na stanowisku, że brak jest podstaw do kwestionowania treści sporządzonych dotychczas przez Pana Piotra Niedbała opinii, o których pisze Pani Poseł.

Doświadczenie Pana Niedbała, szczegółowość opinii, jak również wydane przez marszałka województwa śląskiego decyzje uwzględniające wnioski składane przez placówki oświatowe w przedmiocie wycinki drzew stanowią wystarczającą podstawę do uznania, że wykonana inwentaryzacja z wykorzystaniem metody VTA była rzetelna.

Reasumując, celem kontroli drzewostanu była weryfikacja stanu bezpieczeństwa na terenach 54 placówek oświatowych w Tychach. Za priorytetowe gmina uznała bezpieczeństwo dzieci i ich opiekunów, jednak mając świadomość jak istotną rolę w ekosystemie odgrywają drzewa postanowiono wykonać szczegółową inwentaryzację, by wycięte zostały tylko drzewa, których usunięcie z uwagi za opisane wyżej kwestie było absolutnie konieczne. Zatrudniono do tego profesjonalistę z niezbędnymi uprawnieniami, dopełniono wszelkich formalności, co uzasadniają powyższe, obszerne wyjaśnienia.

Liczę, że spotkają się one z Pani zrozumieniem i rozwiały wszelkie wątpliwości dotyczące wycinki w tyskich placówkach oświatowych. W razie dodatkowych pytań pozostaję do dyspozycji.