Rozrywka

  • 18 listopada 2023
  • 23 listopada 2023
  • wyświetleń: 2256

Familoki - śląskie mikrokosmosy. Spotkanie z autorem w Tychach

Za nami:

Muzeum Miejskie w Tychach 23 listopada zaprasza na spotkanie z Kamilem Iwanickim - autorem książki „Familoki. Śląskie mikrokosmosy. Opowieści o mieszkańcach ceglanych domów”. To silesianista, pomysłodawca i współtwórca projektu „Familoki”.

Kamil Iwanicki, autor książki „Familoki. Śląskie mikrokosmosy
Kamil Iwanicki, autor książki „Familoki. Śląskie mikrokosmosy · fot. materiały prasowe


Familoki to nie tylko popularny i modny od paru lat Nikiszowiec, wpisany w 2011 roku na polską listę pomników historii jako zabytek o szczególnym znaczeniu dla kultury. To chociażby znana tyszankom i tyszanom Kolonia Czułów Fabryka w najdalej wysuniętej na północ dzielnicy Tychów. Robotnicze kolonie, których historia sięga końca XVIII wieku, są jednym z symboli Górnego Śląska, wrośniętym w górnośląski krajobraz na równi z hałdami i kopalnianymi szybami. Portretowali je w swoich filmach Kazimierz Kutz i Lech Majewski, a w malarstwie twórcy Grupy Janowskiej - to dzięki ich twórczości stały się rozpoznawalne poza Śląskiem.

Książka została wydana w październiku 2023 roku nakładem Wydawnictwa Editio. Autor oprowadza po przemijającym świecie nie tylko śląskich ceglanych domów, który w sporej części bezpowrotnie utraciliśmy. Opowiada, skąd wzięły się robotnicze osiedla, kim były osoby tam zamieszkujące, jak wyglądało życie rodzinne w familokach i gdzie można go jeszcze nadal doświadczyć, a także, jak wyglądały typowe mieszkania i dlaczego wiele z nich miało kolorowe okiennice. Warto wybrać się w tę fascynującą podróż!

Tym bardziej, że w książce można zobaczyć zdjęcia familoków autorstwa chociażby Tadeusza Kluby - jednego z członków Tyskiego Klubu Fotograficznego KRON, którzy na przełomie lat 70. i 80. XX wieku dokumentowali Śląsk - kolonie robotnicze i familoki, często tuż przed wyburzeniem (Kaufhaus w Rudzie Śląskiej czy Martinschacht w Świętochłowicach), fotografowali hałdy i tereny przemysłowe na terenie Górnego Śląska (np. w Bytomiu, Chorzowie, Katowicach, Rudzie Śląskiej, Rybniku, Świętochłowicach i Zabrzu), ale też ludzi w tym krajobrazie.

W książce m. in.:

  • historia i istota familoków;
  • jak wyglądało życie codzienne w familokach: świętowanie po śląsku (Wilijo, czyli świętowanie po śląsku), kultywowanie tradycji (W niedzielę rolada musi być), pieczenie chleba (Zapach świeżego chleba unosił się nad domami), świniobicie;
  • najpopularniejsze śląskie legendy (Bebok chowa się w chlywiku);
  • Reden i inni, którzy ukształtowali Górny Śląsk (Jak Reden zastał Górny Śląsk rolniczy, a zostawił przemysłowy);
  • powojenna rzeczywistość familoków i ich mieszkańców;
  • familoki dziś i fenomen Nikisza.


Fragment książki:

„Życie w familoku toczyło się jakby według ustalonego odgórnie harmonogramu. Bladym świtem zrywały się dziouchy (kobiety), które szykowały klapsznity (kanapki) na szychtę (dniówkę) dla swych mężów i synów. Mężczyźni wychodzili po ćmoku (w morku) z domów i podążali jeden za drugim, niczym mrówki, do szybów kopalnianych, gdzie pod ziemią spędzali większość dnia. W tym czasie mamulki (matki) przygotowywały już śniadania bajtlom (dzieciom), które przed ósmą wybiegały w małych grupach do szkoły, robiąc wokół larmo (hałas). Na kilka godzin w familokach mógł zapanować względny spokój".

Podczas spotkania będzie można zakupić książkę w specjalnej cenie oraz zdobyć podpis autora.

Kamil Iwanicki - silesianista, badacz Górnego Śląska, przewodnik, absolwent tzw. studiów śląskich, czyli podyplomowych studiów z wiedzy o regionie na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach; twórca projektów regionalnych: „Familoki” (https://www.facebook.com/familoki), „Gliwicka Mapa Tajemnic” (https://www.facebook.com/profile.php?id=100081820662179) i „Śląskie Stwory i Potwory” (https://bebok.org.pl/); opowiada o skomplikowanym dziedzictwie kulturowym regionu; od ponad trzech lat obiektem jego zainteresowań pozostają kolonie robotnicze, które stają się punktem wyjścia do opowieści o tradycjach, zwyczajach i życiu mieszkańców familoków - prowadzi cieszące się dużym zainteresowaniem spacery po osiedlach robotniczych.



mikrokosmos

ar / tychy.info

źródło: Muzeum Miejskie w Tychach

Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tematu "Muzeum Miejskie w Tychach" podaj

Reklama

Komentarze

Zgodnie z Rozporządzeniem Ogólnym o Ochronie Danych Osobowych (RODO) na portalu tychy.info zaktualizowana została Polityka Prywatności. Zachęcamy do zapoznania się z dokumentem.

Muzeum Miejskie w Tychach

Jeśli chcesz otrzymywać powiadomienia o nowych artykułach z tematu "Muzeum Miejskie w Tychach" podaj